स्पर्श

स्पर्श आईचा, स्पर्श ताईचा, स्पर्श बाईचा
स्पर्श वासरा गाईचा, हातास काळ्या माईचा

स्पर्श राधेस किसना, मुग्ध कानास बासुरा
स्पर्श अधरा अधीर, मनास सावळा पदर

स्पर्श कातडी जाळतो, हिची काचोळी तोडतो
स्पर्श काळजा भिडतो, ओली फ़ुंकर घालतो

स्पर्श आतून फ़ुलतो, असा फ़ुलत मुरतो
स्पर्श अंगभर फ़िरतो, हळू मनावर निजतो

"We Are The World .........."

"..... competition ....", "Survival of the fittest", "If you can not defend yourself you are not fit to live", ....... these words sound befitting in the mouth of a strong and young tiger. But when the tiger starts aging or ailing, .....

When americans were singing "We are the world ..... " many in the 'world' were amused and confused. Most of these people who were singing 'we are the world' did not even know, surely did not bother to know that there are many languages like my own mother tongue which exist in this world, those too are civilised languages. These people who constitute merely 0,5% or 5% of world populace had the audacity to call themselves 'the world' and had the arrogance to denigrate the rest as uncivilized, underdeveloped. The whole 'technological developement' which is based on senseless exploitation of natural resources (and even exploitation of human slavery in early stages) has arrogance to tell others to reduce consumption.

Most interesting part of all this is that others are buying it! I think the whole world is so blinded by the glitter of this technological developement that thay can not see life independent, independent of this mad, senseless living call 'development'

कधी नाही ते माझी निवड स्वच्छ, ठाम, पटकन झाली

गेले काही दिवस लिहायला सुचतंच नाहीये. माझ्या काही मित्रमैत्रणींप्रमाणे मला स्वतःलाच चुकल्याचुकल्यासरखं वाटतंय. ’कुछ ना कहो, कुछ भी ना कहो, ...’ असं एक हिंदी गाणं आहे. तसं मनाला विचारावंसं-सांगावंसं वाटतंय ,
कुछ तो कहो
कुछ भी तो कहो
क्या केहना है ?
या चुप्प रहना है? ..

अशी अस्वस्थ अवस्था आली ना की मी लगेच विचार करायला लागतो, कारणमीमांसा शोधायला लागतो. तर्काच्या गर्तेत मनाला एकदाचं टाकून दिलं की मी पुन्हा गप्प रहायला मोकळा. आता गपा रहाण्यात वाईट ते काय, अनेक लोकं जरा गप्प राहतील तर उपकार होतील असं वाटत असतं आणि इथे तर मीहून गप्प आहे. पण ्हे गप्प रहाण> फ़क्त शब्दांनी गप्प रहाणं नसतं. ही असते एक प्रकारची सर्वांगीण गप्पता, बधीरता, अगदी दगडासारखी. पण दगडच व्हायचं होतं तर मनुष्य जन्माला येण्याचे कष्ट कशाला घेतले. आता आलोच आहे तर जरा बो्लूनजगूनही घ्यावं ना.

परवा माझ्या स्वप्नात एक परी आली होती. सुंदर, सुबक, गोड, छान इ.इ. पण गमंत म्हणजे तिने डोळ्यांवर काळा गॉगला घातला होता, करुणानिधींसारखा. मला म्हणाली मी सर्व देवांच्या, यक्षांच्या वतीने तुला भेटायला आले आहे. "पण मग तो काळा गॉगल कशाला?", मी विचारलं. तर म्हणाली की तो गॉगल म्हणे तिला यमदूताने दिलाय. त्याने ढीग दिला पण हिने घातला कशाला. पण तिने मला गप्प केलं, "आत्ता मी तुला प्रश्न विचारायला आले आहे, तुझ्या प्रश्नाम्ची उत्तरं द्यायला नाही". मनात म्हटलं ठीकेय, ’असावे सादर’, नाहीतरी दुसरं कार करू शकणार होतो म्हणा.

तिने मला विचारलं, "समजा मी तूला दोन चॉईस दिले आणि त्यातला एकच निवडायला सांगितलं तर तुला निवड करता येईल का". मी म्हटलं, "असं कसं काही आगा की पिछा नसताना सांगणार. पण तु म्हणून सांगायचा प्रयत्न करतो. ....... सर्वसाधारणपणे नाही. मला कुठलीही निवड करायला कठीण जातं कारण हे किंवा ते या्पेक्षा हे आणि ते असंच मला आवडतं. पण तसं माझ्याबाबतीत काहीच ठामपणे सांगता येत नाही. कधी कधी मी निवड करू शकतोही, करतोही. त्यमुळे तू हवंतर प्रयत्न करून बघ."

"ठीकेय. पण खरंतर आत्ता तुला निवड करायची किंवा नाही करायची यातली निवड करायचं स्वातंत्र्य नाहीचये. पण ते असो गोडीगुलाबीत जमलं तर जबरदस्ती कशाला, नाही का?", परी म्हणाली. मला ते अगदी पटलं, "बरोबर आहे. त्यामुळे तू आधी विचारून बघ. काय होतंय ते आपण नंतर बघू."

"तुला आता, तुझ्या मृत्यू्ची निवड करायचीय. एकतर तुला क्षणार्धात, या क्षणी मृत्यू येईल. कुठल्याही वेदना नाहीत, दुःख नाहीत, एवढंच काय ही आपली प्रश्नोत्तरही तुझ्या आठवणीत राहणार नाहीत. अगदी शंत मृत्यू. आत्ता या जगात तर लेगेच त्या जगात!किंवा दुसरा चॉईस आहे तो प्रलंबित मृत्युचा. तुला पाहिजे तितका सावकाश तू कणाकणाने क्षणाक्ष्णाने मरशील. भरपूर यातना तुझ्या वाट्याला येती्ल. त्या काळात पाहिजे तितकी सुखही तू उअपभोगू शकशील. काय ती निवड तुला आता ताबडतोब करायचीय. एकदा निवडलंस की मग बदलता येणार नाही. .... बोल पटक‌न‍, मला वेळ कमी आहे".

मी म्हटलं, "अगं. एव्हढा गहन प्रश्न आणि इतक्या फ़टक‌न कसं सांगणार. मला निदान एका दिवसाची तरी मुदत लागेल. उद्या परत ये अशीच स्वप्नात. ्तेव्हा नक्की सांगतो."

"नाही, ते शक्य नाही. आज आणि उद्यामध्ये तुला काहीही फ़रक पडणार नाही. उलट तुझा गोंधळ मात्र वाढेल. अशा प्रश्नांची उत्तरं आतून स्फ़ोटासारखी एकदम स्फ़ुटतात. मी तुला डोळे उघडू देणार नाही."

म्हटलं, " बरं, थांब, सांगतो थोड्या वेळात, डोळे न उघडता, झोपेतच." इतक्यात तिचं लक्ष नसताना माझे डोळे अचानक आपोआप उघडलेच. घामाने निथळत मी जागा होऊन गादीत बसलो होतो. थोड्या वेळाने जरा कोरडा झाल्यावर मी डोळ्यांची उघडझाप करून बघितली, स्वतःलाच चिमटे काढून बघितले. मी जागा तर होतोच, पण जिवंतही होतो. जरा शाम्त झाल्यावर मनात वि्चारचक्र सुरू झालं.

इकडे तिकडॆ, खालीवर, आतबाहेर अशी अनंत हेलकावे, अनंत आवर्तनं झाली असतील, त्यातून हळूहळू एक विचारचित्र समोर दिसायला लागलं. आत्ता, या जन्मी माणूस म्हणुन जन्माला आलोय. अशी संधी पुन्हा मिळेल की नाही सांगता येत नाही. कदाचित नाहीही मिळणार, किंबहुना नाहीच ्मिळणार ही संधी पुन्हा असंच धरून चालायला हवं. मग काय दःखाच्या, वेदनेच्या भितीपोटी ही एकमेवाद्वितीय संधी हातची सोडयची म्हणजे मोठाच करंटेपण होईल. आपल्याला दुःख होतात कारण आपल्याकडे संवेदनशील मन आहे, आपण प्रेम करू शकण्याइतके भाग्यवान आहोत, आपल्याला वेदना होतात म्हणजे ते सोसण्याइतकं आपलं शरीर सक्षम आहे. ही अ्मूल्या जाणीव जर त्यातून आपल्याला मिळत असेल तर त्यपासून पाळायचं कशाला. शिवाय त्याबदल्यात बोनस म्हणून आनंद म्हणून सुख, आनंदही मिळणार आहेच की. झालं, ठरलं तर मग! माणूस म्हणून जन्माला आलोय तर माणूस म्हणूनच जगू आणि माणूस म्हणूनच मरू.

हे ठरल्यावर मन पूर्ण प्रसन्न शांत झालं. मला न कळत डोळे मिटले आणि झोपही लागली. अगदी गाढ. आत्तच थोड्यावेळपूर्वी जागही आली. तेव्हढ्या झोपेत काही ती परी पुन्हा स्वप्नात आली नाही. मजा करत हॊती की काय माझी? नाही, मला नही वाटत तसं. ्ती नक्की येईल, उद्या रात्री नक्की येईल. पण आता ती कधीही आली तरी हरकत नाही. माझं उत्तर ठरलेलं आहे !

तुम्हाला काय वाटतं, बरोबर आहे माझं उत्तर? तुमचं उत्तर हेच असतं?

Disciple and Master

After feeling bad experiences earlier night and whole of the day, a disciple was feeling very agitated. A bad day was still haunting him into a cool evening. Not able to calm himself he went to Master.
“Master, Master, why is everybody so bad to me?”, he asked Master
Master raised his eyebrows questioningly.
“The night had been very bad. A moonless night with all stars darkened by dark clouds! There was not a shade of light to see. There were cold gusty winds to accompany this total darkness. It was a night of ghosts dancing all around me. I was not allowed to sleep, not have a moment of peace. Cold night was followed by a very hot day. My well had been dried up and I had to walk a mile to get some water. The sun was so cruel that it kept on scorching my back, my face.”, said the disciple.
Master spread his eyes smilingly.
Getting more agitated by such a smile, the disciple continued, “This isn’t all. On my way back, feeling tired and hungry, I saw a mango tree. I ran to it to get some mangoes, but it had hidden all of them. There was not a single mango that it would offer a hungry, suffering man!”

Master’s smile widened. He said, “Yes, maybe I know that tree. Once I saw traveller there, full of hunger and thirst, lying underneath that tree. I ran towards him, intending to ask him to told on till I get water for him. When I reached him I was surprised. He was smiling and speaking to the tree. He was thanking the tree that it gave him shadow in his last moments. So now he could meet God with cool head and warm heart. I got him water and gave some food that I had. He thanked me, thanked the tree again, got up, bowed to the sun and walked on. He never ceased to smile.”

काळ्या सावल्या

सावल्या सानुल्या
मनासोबत राहिल्या
नवे खेळ खेळत
सुखदुखत राहिल्या

कधी पुढे कधी मागे
कधी लांब कधी छोट्या
रुप बदलत राहिल्या
साथ देत राहिल्या

कधी काळ्या कधी पांढऱ्या
कधी निळ्याही झाल्या
रंग बदलत राहिल्या
काळवंडत राहिल्या

Balance

Balance, संतुलन, मित ...... such profound words!

We can stand-up, we are active only as long as we can maintain our (physical) balance. We loose it and we start tripping, falling down. We loose our mental balance and we start going awry, astray...

We can not survive with overeating neither by going hungry. We need a balance, we need a balanced diet. We need a balance between doing and being. Our acts have no resonance if they are not rooted into solid being and a beingness which does elicit acts has no relevance. We need a balance between rationality and irrationality. Over dependence on rationality can kill our emotions and take us closer to being machines. Whereas over negligence of rationality for irrationality may make us senseless, erratic etc. Balance between passion and dispassion. We need passion to jump in and dispassion to work our way out. We need dispassion to chalk out strategies but passion to execute those.

A man or society, if it looses balance, then doomsday is not far away.

There are some who dont care for any doomsday, who dont care about being able to work their way out, who dont bother about strategies, schemas. When they feel like they simply jump. Balance is not a word for such people, for they are not from this balanced world. They rise from nothing and create their own world !

प्रश्न

त्याच्याशेजारी, त्याच्याच वाळूवर
त्याच्या खांद्यावर डोकं ठेवून
अंगभर मृद्‍स्पर्शाचा मृदुशहार
तळव्यांना मऊओली चुंबनं

त्याच्या गाजेवर आरुढ होऊन
विहरणाऱ्या मनस्वी मनाला
फ़ांद्यांवर फ़ांद्या फ़ुटत जातात
फ़ांद्या फ़ांद्या पसरत जातात

मूळ बुंधाच हरवून जातो
खालची जमीन दिसेनाशी होते
नव्या पालवीत हरवत जाऊन
मूळांचा विसर पडून जातो

तो तसाच गप्प
मी मात्र विचारत राहते
तुझ्या पाण्यामध्ये भिजू
की अलवार लाटांनी मोहोरू

Perfect

permanent peace and eternal bliss
both embracing each other
what more can one get,
changing from one perfectness
to another perfectness
how unchanging one can get!